مهرگان

روز شانزدهم هر ماه روز مهر است و ایزد مهر را موکل بر این روز می دانستند. مطابق معمول و سنت ، چون نام روز و ماه موافق می شد آن روز را جشن می ساختند . به همین جهت روز شانزدهم از ماه مهر ، جشن مهرگان بود و یکی از بزرگترین جشن های ایران باستان محسوب می شد .

از روزگارانی بسیار دور درباره این جشن مورخان سخن ها گفته اند . در زمان هخامنشیان این جشن، جشنی بود بسیار بزرگ و جالب توجه که آن را میترا کانا (= مهرگان، مهرجان)

می خوانده اند . آنگونه جشن های بزرگ و با شکوه و اسرار آمیزی که در سراسر آسیای صغیربا مراسم بابلی و بویژه جشن های دیونوسوسی وباکوسی و اورفئوسی یونانی آمیخته شده بود.

کتزیاس که در حدود 390 پیش از میلاد نوشته هایش را در مورد ایرانیان و هخامنشیان نگاشته است آورده که: در این روز شاهان ایرانی ردای ارغوانی بر تن می کرده اند و در سرورعمومی شرکت می جستندو این جشن چنانکه گفته می شود روزمهر(شانزدهم) ازماه مهرکه مصادف با دوم اکتبر می شد برگزار می گشت .

در زمان ساسانیان نیز این جشن با مراسم و شکوه فراوانی برگزار می شد و در روایت از اعمال خسرو انوشیروان که گشاده دستی و بخشندگی است درچنین روزهایی نمود پیدا میکرد که روایاتی فراوان دراین زمینه نقل شده است.